Кризата во Украина која почна со бранот демонстрации во ноември, ја "окупира" земјата веќе седум месеци и ги мобилизираше светските моќници, но досега беа неуспешни сите обиди да се стави крај на крвопролевањето. Украинскиот претседател Петро Порошенко го објави мировниот план од 15 точки, во чија основа, според украинскиот амбасадор во Република Македонија, Јуриј Гончарук, е мирот и обновувањето на контролата врз регионот. Но, овој план би бил мртвороден, доколку човечкиот фактор не се однесува онака како што му доликува. Мрачните денови за неговата земја и неговиот народ, за кои амбасадорот Гончарук во ексклузивното интервју за ВЕЧЕР на почетокот на овој тежок период за Украина изрази надеж дека наскоро ќе бидат минато, се уште се реалност во Украина...

На барање на рускиот претседател Владимир Путин, Горниот дом на рускиот парламент ја укина резолуцијата од 1 март која дозволуваше употреба на воена сила во Украина. Каков сигнал од Русија е ова?

- Не би препорачал повторно да се проценува одлуката на Државната дума - таа лесно беше донесена и исто така лесно се укина, односно ништо не ја чинеше. А што се промени? Можеби руските војски се вратија во местото на постојаната дислокација? Дали можеби ја прекинаа својата дејност центрите за обука на диверзанти во Псков, Таганрог и Шахти (двата града во Ростовската област недалеку од Украина), во Московската област и селото Мољкино во Краснодарскиот регион? Ако сигналот требаше да го посведочи ревидирањето од РФ на својата досегашна политика во врска со мојата земја, тогаш зошто ли не беа направени практични чекори кои се канеа сами по себе во контекст на денешната ситуација на Истокот на Украина? Претседателот Путин веќе даваше укажување за засилување на заштитата на руско-украинската граница, кое исто така се покажа како симболично. Секогаш внимателно се однесував кон позитивните сигнали од страна на Русија упатени до Украина, а сега уште повеќе. Така не научи Русија, а сега на тоа почнува да се навикнува Европа.

Меѓу другото, на 27 јуни во резултатите од седницата на Европскиот совет беа одобрени заклучоците за Украина, во кои лидерите на ЕУ ја повикаа РФ активно да го искористи своето влијание врз незаконските воени групи и да го запре протокот на милитантите и оружјето преку границата, за да се постигнат брзи и опипливи резултати во деескалирањето. Притоа беа искажани барањата до РФ во контекст на можното воведување на следното ниво на санкции во случај ако до 30 јуни од неа не бидат исполнети четирите услови, меѓу кои и започнување на содржајни преговори за имплементирање на мировниот план на претседателот на Украина.

Русија, како и секогаш, се преправа дека не може во целост да ги контролира терористите.

Постои причина да веруваме дека нас не слушаат и од други аспекти на рускиот став во врска со кризата во Украина, но тоа не значи дека сите наши повици се извршуваат" - така министерот за надворешни работи на РФ го коментираше ослободувањето во Донбас, ноќта на 27 јуни, на првата група на набљудувачи на мисијата на ОБСЕ.

И тука се зборовите на вториот претседател на Украина, Л. Кучма: Треба да се разбере дека тие не решаваат како да се однесуваат. Во тоа е целиот проблем. Ако Русија сфати дека е подобро мир отколку војна, ако Русија сфати дека не смее Донбас да се претвори во Транснистрија, тогаш таа ќе најде механизам за тоа да ги притегне сите тие големи дејци", зашто тие се претставници на Русија, може и така да се рече".

Претседателот П. Порошенко го објави мировниот план од 15 точки кои содржат предлог во врска со разоружувањето на вооружените групи на источниот дел од Украина, гаранции за брзо повлекување на руските и украинските вооружени платеници од кризните зони, децентрализација на власта, заштита на рускиот јазик, за што ќе бидат внесени измени во Уставот. Планот предвидува амнестија за проруските сепаратисти кои не извршиле тешки злосторства...
Кои од точките би можеле да бидат побрзо реализирани или би биле први на агендата?
- Уште и предвремените локални и парламентарни избори, програма за создавање на работни места во регионот, обновување на објектите на индустријата и социјалната инфраструктура...

Мирното решавање, за жал, не е аритметика, каде од преместувањето на собироците сумата не се менува. Ако внимателно се проучи планот, тогаш во него може да се види внатрешна логика која предвидува прво стабилизирање на ситуацијата по пат на разоружување или повлекување од Украина на незаконски воени формации и тешка воена техника и обновување на дејноста на локалната власт. Односно, додека на Донбас ќе се применува сила во широки размери, тогаш не може да стане збор за нешто друго. Мир и обновување на контролата врз регионот е основа на планот. Се друго е можно само под услов на нивно постигнување. И главното - тоа е човечкиот фактор, без кој, каков и да било план може да се покаже како мртвороден. 

Од средината на април киевските власти спроведуваат т.н. "антитерориристичка" воена операција во Источна Украина во обидот да ја повратат контролата врз поголемите градови и објектите на регионалните и државните управи. Како се спроведува оваа акција? Има ли резултати досега?

- Сега веќе се забрза. Заврши десетдневната пауза за положување на оружјето од страна на терористите. Секој пат кога се запираше активната фаза на операцијата терористите ја користеа за јакнење на нивната материјално-техничка база. Овој пат тие 122 пати го прекршија примирјето. Загинаа 27 војници, 69 се ранети. Резултати има, но недоволно. Бидејќи имаме работа не само со домашните терористи.

Потребно ни е Русија да ги повлече своите војници од територијата на Украина (лидерите на тие банди на Истокот се вработените на руските специјални служби). Ние бараме од Русија да ги повлече. Лесно ќе биде да најдеме дијалог внатре во Украина. Но, ако се тоа тенкови, оклопни возила, камиони со војници со оружје, дрога и пари - тоа е вистинска војна и реално учество во неа" - изјави на 26 јуни претседателот на Украина во интервју за телевизискиот канал на ЦНН.

Антитерористичката операција ја забавува, ја кочи и употребата на важна тактика" од терористите кои се борат со фашизмот" со користење на мирното население како жив штит. Тактиката не е нова, туку најавена" од Владимир Путин, кој на 4 март на прес-конференцијата во Ново-Огарово го кажа следното:

"Мене тоа (изгледите за војна со Украина) не ме загрижува, затоа што ние не се подготвуваме да војуваме со украинскиот народ. Слушнете ме, слушнете ме внимателно. Еве, сакам јасно да ме разберете: ако ние донесеме такво решение, тогаш само за заштита на украинските граѓани, и нека се обиде некој од редот на војниците да пука во своите луѓе, кои, зад кои ќе стоиме, не пред нив, туку зад нив. Нека се обидат да пукаат во жени и деца. Да ги видам тие, што ќе дадат таква наредба во Украина".

Терористите ја усовршиле тактиката, пукаат врз украинските безбедносни сили од тешко оружје од станбените квартови.

Русија не е страна на спротиставувањето - тоа е внатрешен украински конфликт" - веќе повеќе пати како мантра повтори Д. Писков, прес-секретар на претседателот на РФ.
Значи, тенковите што пристигнуваат во Луганск веќе на влекачи, тоа е така, детска играчка за возрасните чичковци од Русија. 

Овие активности од руска страна беа оквалификувани како невешт обид за етничко чистење на истокот на Украина од Русите и рускојазичната заедница. Ваш коментар?

- За почеток ќе ја цитирам Резолуцијата на Советот за човековите права на ООН од 27 јуни Соработката и помошта на Украина во областа на човековите права".

Така, Советот за човековите права... решително ги осудува насилството и прекршувањата, направени од нелегалните воени формации, вклучувајќи киднапирање, незаконско притворање, убиства, тортури и малтретирање, исчезнување и вршење на притисок врз новинарите, меѓународните набљудувачи и други лица, и упорно ги повикува сите членовите на нелегалните воени формации веднаш да се разоружаат и да ги прекинат своите протиправни дејствија, меѓу другото веднаш да ги ослободат сите што беа незаконски притворени и да ги ослободат окупираните државни и административни згради, соодветно одредбите на Женевската заедничка изјава, упорно ја повикува владата на Украина да спроведува операции за обезбедување на безбедност и заштита на редот согласно принципите на меѓународното право".

Етничко чистење во Украина - тоа е ѓаволска и истовремено бесмислена измислица на Кремљ за да го оправда своето мешање во внатрешните работи на Украина и да се обиде да ја разгори кај нас меѓуетничката нетрпеливост. Веќе одамна сите сфатија, освен, за жал, поголемиот дел од рускиот народ, кој навистина му верува на своето сегашно раководство, дури и не размислувајќи за тоа дека во Украина скоро 15 милиони население, според последниот попис, за мајчин јазик го сметаа рускиот. Примитивизмот работи и дава резултати, меѓу другото и во Донбас.

Генерално која е вашата проценка, кога може да се очекува да се стави крај на кризата?

Првиот премиер-министер на државата Израел Д. Бен-Гурион рече: Сите експерти се за тоа што веќе се случило, нема експерти за тоа што ќе биде". Јас, исто така не сум еден од тие, што можат да ја прогнозираат иднината. Знам само дека целосната реализација на мировниот план на претседателот на Украина точно ќе обезбеди излез од ситуацијата што се создаде. Секако, би било пожелно тоа да се случи колку што е можно побрзо и со најмали можни загуби.

За тоа е потребно сосема малку - искрена заинтересираност на сите тие, што реално, не на зборови, му посакуваат добро и мир на украинскиот народ.

 

газеті "Вечер.mk", Посол України в Республіці Македонія Юрій Гончарук